Vetlajulafto, del 1

Vetlejulafta i år går med til å vaska litt rundt, etter prinsippet: det du ikkje ser treng du ikkje vaska. Då får me tid til litt anna og. Syster mi skal laga pistasj-sjokolade-fudge a la Nigella, men ho har tabba seg ut på den same måten mange andre har gjort før, blant anna meg sjølv. Sanneleg, det seier eg dykk: condensed milk er ikkje det same som vikingmjølk!

Ingen norske produsentar lagar kondensert mjølk av den tjukke, lysebrune, søte varianten som dei likar so godt i utlandet, særleg latin-amerika. Der kokar dei den og lagar «dulce de leche», ein søt og god krem som minnar litt om HaPå – og jammen er ikkje HaPå laga av det same prinsippet! Då eg søkte opp vikingmjølk og kondensert mjølk i stad kom det opp eit fun-fact om at HaPå faktisk vart funne opp under 2.verdskrigen, då husmødre kokte vikingmjølk boksar i eit par timar, og slik fekk eit prim-aktig pålegg som vart heitande Hamar-Pålegget, eller HaPå. Fantastisk informasjon, som alt kjem her frå opplysningssida melk.no

No var det verken prim eller HaPå som skal i fudge-oppskrifta til Astrid, so me kokte boksane i omlag halvannan time. Uåpna altså. Utprøvingsmetoden! Resultatet vart ei litt brunare vikingmjølk, som me til slutt kokte ein halvtime til, saman med om lag 1,5 dl sukker. Då vart den enno brunare, som smørbukk-karamellar om lag, og litt seigare. Det er godt mogleg resultatet hadde blitt nett slik om me berre hadde koka i ein kasserolle, og ikkje trykkokt slik me gjorde. Me har ein boks til, me får sjå om me finn på noko med den seinare.

Og slik er oppskrifta på Nigella sin pistasj-sjokolade-fudge, som blir julepresangen til vetlesøs sine venninner i år:

 Pistasj- og sjokoladefudge

350 g 70% sjokolade

1 boks (397 g) kondensert mjølk – eller ein boks med sjølv-modifisert vikingmjølk.

30 g smør

1 klype salt

150 g pistasjenøtter (usaltede, grovhakket)

 

1. Hakk sjokolade og nøtter. Nøttene kan leggast i ein brød- eller frysepose og so dæljast lau på med kjevle, som vist fram av Astrid på biletet.
2. Varm opp mjølka til moderat varme, ha i nøtter og smør og salt og bland alt godt saman.
3. Bland inn nøttene.
4. Ha alt i ei firkanta form som er so stor at det blir eit 2-3 cm tjukt lag av massen. Obs! Smartingar legg bakepapir under.
5. La det setja seg og bli avkjøld, fyrst på benk og so i kjøleskap. 
6. Skjær opp i passande munnfull-store bitar. Pakk inn som du ynskjer. 
7. Oppbevar i kjøleskap! Egnar seg og til frysing, seier Nigella. 

Fins det eit godt, norsk ord for fudge eigentleg? Mjuke karamellar? 

Astrid set standarden høgt når det kjem til innpakning. Mor tår i bakgrunnen og lurer på kva som trengst å gjerast no. 

Karamellpakkar som seier god jul!